Ignacy Mościcki – jak król azotu został prezydentem?

Start Aktualności Eventy Społeczność Liga piłkarska Usługi i Restauracje Kontakt

07.11.2022

Ignacy Mościcki – jak król azotu został prezydentem?

Polska niepodległa 1918-2022

Ignacy Mościcki osiągnął znaczące sukcesy na kilku płaszczyznach działalności. Był zaangażowanym aktywistą, uchodźcą politycznym, utalentowanym chemikiem, mającym liczne patenty zagraniczne, administratorem fabryk, współtwórcą instytutu naukowego i spółki wydobywczej, wykładowcą akademickim i rektorem wyższej uczelni aż wreszcie Prezydentem Rzeczypospolitej. Jego sukcesów wystarczyłoby na wypełnienie kilku życiorysów.

Ignacy Mościcki urodził się w Mierzanowie w 1867 roku. Początkowo związany był z ruchem socjalistycznym. Po ukończeniu szkoły w Warszawie studiował chemię na Politechnice w Rydze. Tam wstąpił do polskiej podziemnej organizacji lewicowej Proletariat. Po ukończeniu szkoły wrócił do Warszawy, ale z powodu działalności niepodległościowej był ścigany przez carską tajną policję. Groziło mu dożywocie oraz zesłanie na Syberię, co zmusiło Mościckiego do przeniesienia się w 1892 r. do Londynu. W 1896 r. zaproponowano mu stanowisko asystenta na uniwersytecie we Freiburgu (Szwajcaria). To tam opatentował metodę taniej przemysłowej produkcji kwasu azotowego. W 1912 roku Mościcki przeniósł się do Lwowa w Królestwie Galicji i Lodomerii, czyli na terenach Austro-Węgier, gdzie przyjął profesurę chemii fizycznej i elektrochemii technicznej na Politechnice Lwowskiej. W 1925 został wybrany rektorem Politechniki Lwowskiej, ale wkrótce przeniósł się do Warszawy, by kontynuować badania na Politechnice Warszawskiej.

Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe

Po zamachu majowym Józefa Piłsudskiego w 1926 r. Mościcki – były partner Piłsudskiego w Polskiej Partii Socjalistycznej – został wybrany na prezydenta Polski, 1 czerwca 1926 r. (po tym, jak Piłsudski zrzekł się urzędu). Po śmierci marszałka w 1935 r. zwolenników Piłsudskiego podzielono na trzy główne grupy: tych, który popierali Mościckiego jako następcę Piłsudskiego; tych, którzy wspierali generała Edwarda Rydza-Śmigłego oraz osoby, którym najbliższy był premier Walery Sławek.

Mościcki pozostał Prezydentem RP do września 1939 r., kiedy to w momencie wybuchu II wojny światowej został internowany do Rumunii i zmuszony do dymisji przez rząd francuski. Będąc na uchodźctwie przekazał urząd Władysławowi Raczkiewiczowi. W grudniu 1939 r. za zgodą władz rumuńskich Mościcki przeniósł się do Szwajcarii, gdzie mieszkał w czasie II wojny światowej. Zmarł w swoim domu pod Genewą 2 października 1946 r.

Inicjatywą, z którą dziś jest kojarzony to podwaliny inwestycyjne w II RP do utworzenia giganta na rynku chemicznym – Grupy Azoty. To właśnie z inicjatywy prezydenta RP Ignacego Mościckiego w 1927 r. powstała Państwowa Fabryka Związków Azotowych w Tarnowie.

Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe

Czy wiesz, że…

Do dziś Ignacy Mościcki pozostaje najdłużej piastującym urząd prezydentem w historii Polski.
Polska zawdzięcza Mościckiemu aż 40 patentów, które po objęciu urzędu bezpłatnie przekazał państwu polskiemu.
Jako naukowiec, specjalizował się w elektrochemii, a dzięki swoim badaniom nad elektrycznością, na początku XX wieku stał się światowym autorytetem w tej dziedzinie. Jako kierownik techniczny w firmie Société de l’Acide Nitrique (która sfinansowała jego badania) był autorem metody produkcji kwasu azotowego, polegającej na wiązaniu azotu z powietrza za pomocą energii elektrycznej. W tym celu Mościcki osobiście skonstruował i opatentował kondensatory wysokiego napięcia, które nie były ówcześnie produkowane, a których wartość oszacowano na milion franków.
W 1907 roku jego urządzenia zostały wykorzystane w mechanizmach nadawczych na wieży Eiffla, w największej baterii kondensatorów na świecie. Polski wynalazca zdobył również uznanie Alberta Einsteina (który był wówczas ekspertem urzędu patentowego) za opracowanie technologii reakcji tlenu i azotu w łuku elektrycznym, z wykorzystaniem wirującego płomienia w polu magnetycznym, służącej do pozyskania azotu z atmosfery.
Był autorem ponad 60 prac naukowych.
Będąc ubogim pomocnikiem fryzjera, nie przyjmował napiwków, uznając to za niehonorowe. Twierdził, że wystarczające jest płacone mu wynagrodzenie.
Niefortunnie zainwestował swoje pieniądze w fabrykę kefiru, który jak się potem okazało, nie był wart tych pieniędzy, które za niego zapłacił.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości Mościcki założył w Chorzowie fabrykę nawozów, gdzie dzięki swojemu wynalazkowi spowodował wzrost wydajności 150%.